Wschód – tak daleko a tak blisko

---

Filip Remunda, reżyser pamiętnego „Czeskiego snu” opuszcza spokojną Pragę i przez rok podróżuje po pogrążonej w wojnie domowej Ukrainie. Jego przewodniczką jest Tania, Ukrainka, która od 7 lat pracuje w Czechach jako sprzątaczka, podobnie jak dziesiątki tysięcy jej pobratymców. Reżyser odwiedza wszystkie najważniejsze miejsca toczącego się konfliktu. Charków, gdzie rebelia separatystów została stłumiona w zarodku, Kijów, po którym przechadzają się ochotnicy z bronią, industrialny Donbas, Dniepropietrowsk imitujący Nowy Jork, wybudowaną kosztem 200 milionów dolarów siedzibę Janukowycza i wreszcie miasta opanowane przez separatystów, pełne nieczynnych bankomatów, pomników Lenina, i plakatów, z których straszą hasła niewiele różniące się od tych znanych z czasów komunistycznych. Niektóre sceny chwytają za serce, jak rozmowy z ludźmi wracającymi z frontu, inne przerażają – jak wyznania dzieci powtarzających propagandowe kłamstwa. Dużo tu też zwyczajnego życia, które toczy się pomimo głuchego odgłosu wybuchów – często linia frontu znajdowała się całkiem niedaleko od filmowej ekipy… Oglądamy linie okopów przebiegające przez zrujnowane miasta i rozpadające się rodziny – podział na prorosyjski Wschód i proukraiński Zachód zaczyna się pogłębiać, nad czym usilnie pracują propagandziści obu stron. Film jest podręcznikiem patriotycznego wzmożenia – wojskowe parady, nowomowa wylewająca się z ust przerażonych wojną cywili, datki zbierane na ulicach przez zamaskowanych ludzi… Reżyserowi udaje się sprawiedliwie przedstawić obie strony konfliktu. Korzystając ze znanej wschodniej gościnności rozmawia z robotnikami z Donbasu, uchodźcami, intelektualistami, uczestniczy w biesiadach i festynach, roztrząsając kwestie wyższości Słowian nad bezdusznym Zachodem i zastanawiając się, jak szybko uda się dobiec do schronu w przypadku bombardowania. Przygląda się świeżym grobom po obu stronach frontu i monumentalnym pomnikom z czasów II wojny światowej, pokrytym świeżymi śladami kul. Dla twórców jest oczywiste, że pełnym zwycięstwem Majdanu byłoby, gdyby Tania nie musiała zostawiać swojej rodziny i pracować za granicą. Jednak dla wszystkich bohaterów odpowiedź na pytanie, jaką cenę warto zapłacić za wolność, wydaje się być aż nadto oczywista…