Hieronim Bosch. Dotknięty przez diabła

---

W 2016 roku holenderskie Noordbrabants Museum położone w Den Bosch, rodzinnym mieście Hieronima Boscha, organizuje specjalną wystawę poświęconą twórczości zmarłego 500 lat temu Hieronima Boscha – jednego z najbardziej znanych twórców w historii malarstwa, którego sztukę charakteryzuje złożona symbolika, rozpięta pomiędzy niebem a piekłem, wypełniona głębokim poczuciem człowieczeństwa. Zawiłe i nie do końca jasne dla odbiorów malarstwo Boscha stanowiło natchnienie dla XX-wiecznych surrealistów. Zainspirowało również grupę badaczy z Noordbrabants Museum, którzy od pięciu lat w ramach prac nad przygotowaniem wystawy podróżują po całym świecie, odwiedzając m.in. Luwr, Prado czy Narodową Galerię Sztuki w Waszyngtonie, aby dokonać pogłębionej analizy malarstwa artysty. Badają 25 znanych i zachowanych do dzisiaj dzieł sztuki Boscha. A wszystko po to, by nie tylko odkryć jego intencje, ale przede wszystkim odpowiedzieć na pytanie, czy wszystkie obrazy rzeczywiście wyszły spod ręki samego mistrza, czy raczej jego uczniów i następców. Muzealny świat z oczywistych powodów z niecierpliwością czeka na wyniki tych analiz. Każde muzeum chce mieć pewność, że posiadany obraz Boscha to autentyk. Odkrycie tajemnic sztuki malarza wymaga jednak wysiłku i odpowiedniej techniki. Dzięki zastosowaniu nowoczesnych rozwiązań, takich jak rentgen, fotografia w podczerwieni, analiza wielopłaszczyznowa czy sprzęt termowizyjny, badacze dokonują analiz głębszych płaszczyzn obrazów, aby przeniknąć do ich wnętrza i odsłonić nieznany do tej pory, niewidoczny gołym okiem proces ich powstawania. Pozwala to spojrzeć na twórczość Boscha z zupełnie innej perspektywy. Jest to pierwszy zakrojony na tak szeroką skalę projekt zbierania zachowanych informacji na temat sztuki artysty, co oczywiście rodzi sporo kontrowersji. Badacze z Noordbrabants Museum podróżują między Den Bosch, Madrytem i Wenecją, próbując przedrzeć się przez gąszcz biurokracji, a przede wszystkim walczyć z wyolbrzymionym ego i sprzecznymi interesami innych muzealnych ośrodków. Boijmans Van Beuningen w Rotterdamie oraz Prado w Madrycie planują w tym roku własne wystawy malarstwa Boscha. Każde muzeum chce mieć jak najwięcej dzieł artysty, ale nie każde chce udostępnić konkurencji posiadane przez siebie obrazy. Czy Noordbrabants Museum zdoła w tym roku pierwsze sprowadzić do Holandii arcydzieła mistrza?