Grabież ziemi

---

Po kryzysie finansowym w 2008 roku rolnictwo stało się atrakcyjną inwestycją. Odkryto wielki potencjał globalnego agrobiznesu, a popyt na ziemię uległ znacznemu wzrostowi. Międzynarodowi inwestorzy zaczęli szukać pól do uprawiania żywności na eksport, roślin do produkcji biopaliw lub po prostu zaczęli kupować ziemię dla zysku. Film pokazuje świat przedsiębiorców na międzynarodowym rynku agrobiznesu, w który zaangażowana jest polityka Unii Europejskiej. Obserwujemy tu zarówno biznesowych potentatów, jak i ich ofiary – zwykłych ludzi, którzy masowo tracą ziemię na rzecz wielkich międzynarodowych korporacji, czerpiących zysk ze strat rolników. Podróżujemy po całym świecie, przyglądając się uprawom zbóż, hodowlom cieplarnianych pomidorów, inwestorom i lobbystom w Parlamencie Europejskim, pięciogwiazdkowym hotelom w Dubaju czy użytkownikom gruntów wywłaszczonych, przechodząc tym samym doskonałą lekcję współczesnego neokolonializmu. Rządy niektórych krajów pozwalają zagranicznym firmom na dzierżawę lokalnych gruntów za grosze, doprowadzając byłych użytkowników tych ziem na skraj biedy, przymykając oko na fakt, że produkowana w ten sposób żywność eksportowana jest do zamożnych klientów, zarówno w obrębie Unii Europejskiej, jak i poza nią. Obserwujemy, jak właściciele plantacji cukru w Kambodży bez skrupułów przejmują lokalne gospodarstwa. Słuchamy buddyjskiego mnicha, który rozmawia z mieszkańcami okolicznych rejonów o sytuacji, w której przyszło im żyć. Ponad 1000 żyjących tu rodzin zostało brutalnie wysiedlonych, a wiele domów spalono. Właścicielem plantacji jest Phnom Penh Sugar – firma prowadzona przez senatora Ly Yong Phata, który eksportuje cukier do Unii Europejskiej bez cła, w ramach inicjatywy „Wszystko prócz broni”. Poznajemy zakrojone na szeroką skalę rolnictwo przemysłowe w Rumunii, skontrastowane z tym prowadzonym na małą skalę. Drobni rolnicy mogą otrzymać małe dotacje z Unii Europejskiej, ale miliony euro dostępne są tylko dla rolnictwa przemysłowego. W Etiopii obserwujemy, jak działają szklarniowe uprawy pomidorów i papryki, które sprzedawane są na najlepszych rynkach na Bliskim Wschodzie i w Afryce. Panują tam skandaliczne warunki pracy. Słabo wynagradzani robotnicy po zakończeniu pracy są przeszukiwani, aby sprawdzić, czy nie ukradli pomidorów. W Indonezji mamy szansę poznać, jak wygląda praca na należącej do Cargill plantacji oleju palmowego. Pracownicy zaczynają dzień od ustawienia się w rzędach i recytacji upokarzającego kodeksu określającego zasady ich pracy. Kierownik firmy Jan Hartman wyjaśnia, jak ważna jest dyscyplina i rutyna wśród pracowników, która w nich samych rodzi poczucie wstydu. Produkcja bioenergii Addax w Sierra Leone również okupiona jest wyzyskiem ludzi. Ibrahim Serie, przywódca lokalnej wioski, wyjaśnia, że mieszkańcy oddali własne ziemie, nie rozumiejąc wpływu, jaki wywrzeć to może na ich źródła utrzymania. Biopaliwo Addax eksportowane jest do Europy, gdzie miesza się je z benzyną i wykorzystuje jako paliwo napędowe. Addax dostał na ten cel wielomilionową pożyczkę ze środków publicznych, w tym z Banku Rozwoju Austrii. Film obnaża politykę współczesnego globalnego agrobiznesu, pokazując prawdziwe jego oblicze. Jak się okazuje, obszar gruntów rolnych na całym świecie wynajętych przez inwestorów od 2000 roku do dzisiaj liczy 2 mln km2 – to obszar większy od wszystkich europejskich użytków rolnych razem wziętych. Cenę za tę nową formę neokolonializmu zapłacili zwykli ludzie. To cena zabranej im ziemi, zniszczonych domów, wyciętych lasów deszczowych, zastraszania i wyzysku.