Pory roku w Quincy: cztery portrety Johna Bergera

---

Angielski krytyk, filozof, pisarz i malarz John Berger był w latach 60. i 70. ubiegłego wieku jednym z największych myślicieli w Wielkiej Brytanii. Jego życie, twórczość i poglądy stanowią fascynujące intelektualne wyzwanie, bibliografia obejmuje dziesięć powieści, cztery dramaty, trzy zbiory poezji i 33 tzw. „inne książki”, a jego filozofia to umiejętne połączenie analizy ekonomii, estetyki, polityki i etyki. Film jest oryginalnym portretem tego niezwykłego erudyty, którego Susan Sontag określiła mianem niezrównanego w łączeniu zainteresowania zmysłowym światem z nakazami sumienia. Podzielony na cztery odpowiadające porom roku części film, powstał w wyniku kilkuletniej współpracy Tildy Swinton, Colina MacCabe, Christophera Rotha i Bartka Dziadosza, którzy od lat podziwiali Bergera, z którym prywatnie się przyjaźnią, i postanowili stworzyć wielopłaszczyznowy projekt dokumentujący jego postać. Każdy z czterech filmowych esejów przedstawia inny aspekt życia Bergera w małej alpejskiej wiosce Haute-Savoie we francuskim Quincy, do której przeniósł się w 1973 roku. Zdał sobie wówczas sprawę, że rolnictwo, dzięki któremu ludzkość przetrwała tysiąclecia, zbliża się ku końcowi i postanowił spędzić resztę życia, obserwując to zjawisko. Zanurzenie Bergera w rytmie pór roku powoduje, że każda z czterech części filmu przedstawia inny aspekt jego rozwoju i twórczości. Pierwsza część, której reżyserem jest Colin MacCabe, porusza temat ojcostwa i przyjaźni. W drugiej Christopher Roth skupił się na relacji Bergera ze zwierzętami i przyrodą. Trzecia część, autorstwa Colina MacCabe i Bartka Dziadosza, dotyka stosunku Bergera do polityki, w tym do lewicowych poglądów. Z kolei w czwartej części Tilda Swinton odwiedza z kamerą Quincy, aby pomedytować o przynależności i ciągłości życia z Bergerem i jego synem Yvesem. Film jest nie tylko oryginalnym pod względem formy, pobudzającym do refleksji portretem jednego z najbardziej inspirujących myślicieli naszych czasów. Dowodzi również, że jego sposób myślenia jest niezwykle odkrywczy nie tylko dla drugiej połowy XX wieku, lecz również dla epoki, w której obecnie żyjemy.